Mijn buren zetten hun grofvuil vrijwel allemaal op donderdagavond buiten en dat verloopt soepel, vooral door sociale controle. In de afgelopen 10 jaar gebeurde het misschien vijf keer dat grofvuil op andere dagen werd gezet of niet werd opgehaald door bijvoorbeeld personeelstekort of technische problemen.
Ik zie echter wel aankomen dat veel mensen in Amsterdam niet gaan bellen om hun grofvuil op te laten halen, maar het gewoon buiten zetten. BuurtBlikVangers en Containeradoptanten zullen dan wel moeten bellen, maar vaak krijgen ze te horen dat het pas over drie dagen wordt opgehaald. Sociale controle werkt nu nog redelijk goed, maar als grofvuil op de verkeerde dagen wordt gezet, kan het niet verder gaan dan "Heb je wel gebeld?"
En wat de kosten betreft
Een wijziging van het systeem is alleen gerechtvaardigd als het kosten bespaart of het milieu ten goede komt. Aangezien dat laatste geen doel is van deze wijziging, valt dat af. Wat betreft de kosten: we weten niet wat het huidige systeem kost (zie de conclusies van de Rekenkamer), dus het is onduidelijk of de nieuwe methode goedkoper of duurder zal zijn. Ik voorspel echter dat het volledige budget voor de nieuwe methode zal worden ingezet en dat het daarna blijkt dat het systeem niet optimaal werkt. Het resultaat? Meer troep op straat. Maar natuurlijk is het dan de schuld van de bewoners die er een rommel van maken en is er geen geld om het systeem terug te draaien of aan te passen.
Zelfs berichten via WhatsApp van een containeradoptant hebben vaak weinig zin. Na vrijdagmiddag wordt er meestal niet meer gereageerd en pas de volgende week komt er actie, als er al actie komt. Zelfs wanneer het duidelijk bouwafval betrof, met stickers van de aannemer, werd er geen handhavingsactie ondernomen.
Handhaving
Ik zou niet rekenen op handhaving (THOR). Sinds corona heb ik geen handhavers meer gezien! Wel zie je regelmatig controle op betaald parkeren, maar niet op fout parkeren. Bijvoorbeeld, rondom de Calandsporthal wordt er elk weekend fout geparkeerd, zowel op gras als op voet- en fietspaden. Als er handhaving is, wordt er meestal niet bekeurd of gewaarschuwd. Ze zeggen dat ze te weinig mankracht hebben om iedereen te bekeuren en dat ze niet te veel willen doen omdat de sporters misschien nog aankomen. Kortom: geen actie.
Tot slot
Ik geloof niet dat de gemeente Amsterdam snel van koers zal veranderen en dus verwacht ik dat de nieuwe manier van grofvuilinzameling binnenkort wordt ingevoerd. Mijn reactie zal dan zijn dat ik meld als er ongeregeldheden zijn en als het grofvuil niet binnen 48 uur is opgehaald, zal ik het verplaatsen naar de containerplaten.
Dan maar sabottage!
Reactie van Jan van der Borden, voorzitter van VuilnisOproer NW, op het opiniestuk van Kees:
Kees, ik ben het met je eens. Nieuw-West zal niet veranderen, zeker niet na jaren van gemak met het ophalen van grofvuil op een vaste dag. Dit zal alleen maar leiden tot meer rommel. Ons stadsdeelbestuur kan besluiten de Centrale Stad in te lichten over deze situatie, zoals ook Stadsdeel Zuid dat al heeft gedaan. Meer dan 50% van de bewoners van Nieuw-West ondersteunt dit idee.
Grofvuil na afspraak plaatsen, betekent dus iedere dag afval op straat in plaats van 1x per week. Afval op staart betekent ook altijd de uitnodiging er iets bij te zetten (en dat wordt dan zonder afspraak gedaan). Dat de gemeente hiermee beter inzicht krijgt wat er opgehaald kan worden, vervalt dan meteen.
Als ervaringsdeskundigen hebben wij gezien dat grofvuil een belangrijke oorzaak is van zwerfvuil en problemen in de openbare ruimte. Vooral de communicatie over grofvuil is gebrekkig. Dit werd bevestigd in het rapport van de Rekenkamer Amsterdam & Zaandam. Met duidelijkere en eenduidige informatie en positieve sociale controle kunnen we veel verbeteren.
Het idee om een meldsysteem voor het ophalen op afspraak in te voeren, is daarnaast kostbaar en foutgevoelig. Dit experiment is enkele jaren geleden in Oost al mislukt, dus dat moeten we niet opnieuw proberen.
Tenslotte mogen we niet vergeten dat het ophalen van grofvuil na een telefonische afspraak het zogenaamde 'hergebruik' zal verminderen. Hierdoor zal Amsterdam haar milieudoelstellingen nog minder bereiken.
Afval en Grondstoffen zou moeten investeren in het verbeteren van het huidige systeem. Ik heb enkele voorstellen:
- Verbeter de communicatie over grofvuil. Het VuilnisOproer NW denkt graag mee over hoe dit beter kan.
- Voeg een kaart toe van grofvuilophaalplaatsen in de afvalwijzer, zoals bij glasbakken.
- Zorg voor betere formuleringen van de tegelteksten. Het VuilnisOproer komt met een voorstel en wil dit begin 2025 testen.
- Haal grofvuil in heel Nieuw-West op dezelfde dag op. Dit zorgt voor meer duidelijkheid.
- Laat aannemers (ver)bouwafval gratis storten bij een recycleperron.
- Verbeter de opvolging van meldingen over grofvuil.
- Organiseer maandelijks inleveropties voor klein elektrisch afval op verschillende plekken in Nieuw-West, zoals het Hemonyplein in De Pijp.
- Investeer geen geld in handhaving. Het levert weinig op en is kostbaar. Dit moet natuurlijk niet breed gecommuniceerd worden.
Wie heeft er nog meer suggesties?
Overwegingen
Het uitvoeringplan grofvuil is hier te lezen en als dit als basis wordt gebruikt om de grofvuilaanpak integraal uit te rollen, dan wordt nu al geen rekening gehouden met alle aanpassingen aan dit plan die zijn gedaan de afgelopen jaren.
De beleidsmakers van dit uitvoeringsplan zijn al lang vertrokken, maar wij, bewoners niet!
Oproep
Afdeling Afval&Grondstoffen en gemeenteraad maak gebruik van voortschreidend inzicht en tel uw knopen. Luister naar ervaringsdeskundigen, zoals leden van het VuilnisOproer NW.