Landelijke peuken cleanup, nu ook in Nieuw-West!


Als je vaak prikt en weet hoe chemisch en vervuilende (alleen al qua plastic) peuken zijn, kun je je best wel kwaad maken over de achteloosheid waarmee ieder zijn peuk overal rond slingert.
Zelf zo erg dat je er aan irriteert als het in een film gebeurd (hoe kan mijn held(in) zoiets doen???)
Gelukkig is er het
Plastic Peuken Collectief, die ism. lokale zwerfafvalgroepen op zo'n 90 plekken in NL een peuken tel en opruim event organiseerde. We telden alles op in de Litterati app en deelde ook peukenbewaarkokers op aan rokers die een alternatief wensten.



Sigarettenpeuken bevatten plastic en zijn een van de meest voorkomende bronnen van plasticvervuiling.

Met de actie Plastic PeukMeuk vragen burgers, milieuorganisaties en bedrijven dat de tabaksindustrie verantwoordelijk wordt gemaakt voor het voorkomen van dit plastic afval. 


Zaterdag 10 juli gaan in zo’n 60 plaatsen door het hele land honderden mensen de straat op om peuken te rapen. De actie loopt onder de hashtag #nofilterplease. Elf organisaties, verenigd in het Plastic Peuken Collectief, coördineren de actie en gebruiken de verzamelde data in hun campagne richting een verbod op de plastic sigarettenfilter.


De filters van de peuken verdwijnen immers niet. Bijna alle filters zijn gemaakt van cellulose acetaat, oftewel plastic. Daarmee dragen zwerfpeuken sterk bij aan de plasticvervuiling. Dat is niet algemeen bekend, zelfs niet bij rokers. Ze leiden ook tot hogere opruimkosten voor gemeenten en ontsieren onze leefomgeving. Daarnaast vormen brandende peuken een steeds groter risico voor het ontstaan van branden in bossen, huizen en bij spoorwegen.


“In de discussie rondom plasticvervuiling komen sigarettenpeuken nog steeds nauwelijks aan bod, terwijl dit al tientallen jaren eìeìn van de meest voorkomende vormen van vervuiling is’’, zegt Karl Beerenfenger van het collectief.


‘’Communicatiecampagnes lossen het probleem niet op. We moeten het product zelf aanpakken. We willen af van de plastic sigarettenfilter die enkel dient als marketinginstrument om méér sigaretten te verkopen. Dat is niet goed voor het milieu en ook niet goed voor de gezondheid. We vragen dan ook aan de regering om sigarettenfilters met schadelijke plastics en schadelijke chemische stoffen te verbieden, al dan niet in Europees verband”, zegt Beerenfenger.


Artikel 8 van de Europese Single Use Plastics Directive (SUPD) voorziet dat tabaksproducenten de opruimkosten voor peuken met plastic filters moeten betalen. Rob Buurman, directeur Recycling Netwerk Benelux, zegt: “We vragen aan de Nederlandse overheid om het aantal peuken scherp te monitoren, en een realistische kost per peuk vast te stellen, zodat de producenten gemotiveerd worden om de peuken in het zwerfafval te verminderen. Als stok achter de deur stellen we voor dat een wettelijke doelstelling van -70% peuken in het milieu tegen eind 2023 wordt opgenomen.”


Sinds 2019 bestaat het Plastic Peuken Collectief uit: The Ocean Movement (voorheen: By the Ocean we Unite), Seavents, Sea Going Green, Save Your Butt, Recycling Netwerk Benelux, Ecomondo, Peukenmeisje, The Bamboo Brush Society, Smyle, Plastic Soup Surfer en Straw by Straw. De organisaties worden ondersteund door honderden vrijwillige peukenrapers door het hele land. Tijdens Plastic PeukMeuk 2020 gingen in 18 gemeenten mensen de straat op en raapten in drie uur 142.000 peuken.

------------------------------------------------------------------------------------------

Achtergrond peukenvervuiling


Sigarettenpeuken

Sigarettenpeuken waren sinds 1986 in aantal het meest gevonden item wereldwijd tijdens strand- en waterweg cleanups. In 2019 zijn peuken nipt ingehaald door voedselverpakkingen (1). Volgens de WHO worden wereldwijd tot 2/3 van de sigarettenpeuken op straat gegooid (2). In 2019 werden in Nederland 9,8 miljard sigaretten verkocht. (3) Losse filters en illegale verkoop zijn hierbij niet meegerekend, evenals in het buitenland gekochte maar in Nederland gerookte sigaretten. Bijna alle filters zijn gemaakt van cellulose acetaat (4). Dat is plastic en breekt niet volledig af wanneer het op straat of in de natuur belandt (5). Daarmee dragen zwerfpeuken direct bij aan het groeiende plastic probleem in onze oceanen. De filters zijn schadelijk gebleken voor zowel aquatische organismen als planten op het droge (6, 7). Op het land vormen weggegooide sigarettenpeuken een steeds groter risico voor het ontstaan van branden in bos, huis en bij spoorwegen (8, 9, 10). Peukenvervuiling is ook een esthetisch probleem. (11) Locaties met peukenvervuiling zijn onaantrekkelijk en geen visitekaartje voor gemeenten. Sigarettenpeuken zijn soms ontzettend moeilijk op te ruimen (bv. tussen tegels en in struiken) en belanden soms in het water voordat ze opgeruimd worden, waardoor een aanzienlijk deel in het milieu blijft rondslingeren. Ook trekt een vervuilde omgeving nog meer zwerfafval aan. (12)


De filter

De sigarettenfilter is enkel een marketingtool, ontworpen om te voorkomen dat de roker stukjes tabak in de mond krijgt en de handen, lippen en tanden niet vergelen. Zo werd roken ook meer geaccepteerd door vrouwen. Daarbij rookt een filter lekkerder door de toevoegingen. De filter heeft geen bewezen gezondheidsvoordelen. (13) De eerste filter werd in 1914 gemaakt van kurk. In die tijd was er nog geen sprake van de gezondheidsproblemen die roken veroorzaakt, dus de primaire functie van de filter was het verbeteren van de rookervaring.


Bronnen:

Interview Anne Gentenaar met Zino from ChildPress on Vimeo.